-
1 мылтык мае
руже́йное ма́сло -
2 мылтык
сущ.ружьё; винто́вка || руже́йный, винто́вочныйау мылтыгы — охо́тничье ружьё
ике көпшәле мылтык — двуство́льное ружьё, двуство́лка
мылтык тавышлары — винто́вочная трескотня́
мылтык(тан) атышлар — руже́йные вы́стрелы
мылтык патроны — винто́вочный патро́н
- мылтык остасымылтык цехы — руже́йный цех
- мылтык түтәсе
- мылтык ясаучы
- сындырмалы мылтык -
3 май
I сущ.1) ма́сло (сливочное, растительное, эфирное, минеральное) || ма́сляныйкөнбагыш мае — подсо́лнечное ма́сло
агач мае — деревя́нное ма́сло
канәфер мае — гвозди́чное ма́сло
мылтык мае — руже́йное ма́сло
май сыгу (чыгару) — дави́ть ма́сло ( из семян)
май эшләү заводы — маслобо́йный заво́д
май атлау (язу, туку, төшерү) — сбива́ть (па́хтать) ма́сло
май сеңү — пропи́тываться/пропита́ться ма́слом; прома́сливаться/прома́слиться
май таплары — ма́сляные пя́тна
май сөртү — сма́зывать ма́слом; ма́слить
май чүлмәге тышыннан билгеле — (посл.) ви́ден со́кол по полёту (букв. снару́жи заме́тно, что э́то горшо́к из-под ма́сла)
2) са́ло; жир ( у животных и растений) || са́льный, жирово́йказ мае — гуси́ное са́ло; гуси́ный жир
дуңгыз мае — свино́е са́ло
балык мае — ры́бий жир
үсемлек майлары — расти́тельные жиры́
эч мае — нутряно́е са́ло; вну́тренний жир
май сару — обвала́киваться (покрыва́ться) са́лом (жи́ром)
май шәме — са́льная свеча́
май таплары — жировы́е (са́льные) пя́тна
май катламы — жирово́е отложе́ние
майга буялып бетү — запа́чкаться жи́ром; заса́литься
3) мед. мазь; тех. сма́зкаярага май ягу — сма́зать ра́ну ма́зью
арба (тәгәрмәч) мае — колёсная мазь, дёготь
машина мае — сма́зка для дета́лей, механи́змов маши́ны; маши́нное ма́сло
итек мае — сапо́жный крем
4) перен.; разг. кероси́н; бензи́нлампаның мае беткән — в ла́мпе ко́нчился кероси́н
машинаң майны күп бетерә — на твою́ маши́ну бензи́на не напасёшься
•- май атлагыч
- май ашы
- май әби
- май багы
- май бизләре
- май җитен
- май заводы
- май кайтаргыч
- май кислотасы
- май кугыч
- май савыты
- май тәнчәсе
- май тире
- май тоткыч
- май туртасы
- май чабу
- май чистарткыч
- май шеше
- май эретүче
- май кайнатучы
- май язгыч
- май язучы
- май атлаучы••маен имү (сыгу) — тяну́ть (вытя́гивать) жи́лы из кого-л.
маен чыгару — выжима́ть/вы́жать до конца́ (т. е. извлечь максимальную пользу от чего-л.)
маена чыдый (чыдаша, түзә) алмау; маена сыймау (сыешмау) — с жи́ру беси́ться
май ашаган — о скоти́не, мя́со кото́рого о́чень жи́рное
май ашаган (урлаган) мәче кебек (төсле) — чу́ет ко́шка чьё мя́со съе́ла
май кап! — ни гугу́! молчи́! молчо́к!
май җыю — заплы́ть жи́ром; ло́паться от (с) жи́ру
май төшерү — растряса́ть (растрясти́) жир (жиро́к)
май чыкмас — то́лку не бу́дет от чего-л.
май шикелле ягылу — подма́зываться, льстить
майга ут төртү — подлива́ть (подли́ть) ма́сло в ого́нь
майда (майда-балда; май эчендә) йөзү — ката́ться как сыр в ма́сле
майдай итү — подма́слить кого-л.
майсыз табада куыру (сикертү) — зада́ть жа́ру (пе́рцу); устро́ить (зада́ть) головомо́йку (букв. жа́рить на сковороде́ без ма́сла)
- май басу- май кебек
- май төсле
- май шикелле
- май кебек эрү II сущ.1) май || ма́йскиймай аенда — в ма́е (ме́сяце)
май яңгырлары — ма́йские дожди́
майның яме күке белән — (погов.) май кра́сен куку́шкой
май салкын - кесә тулы алтын — (погов.) май холо́дный - год хлеборо́дный
2) мн. майлар - обычно в косв. ф. приме́рно (приблизи́тельно, так) маймайларга бетәр — приме́рно (так, приблизи́тельно) к ма́ю заверши́тся
•- май чәчәге -
4 агач
1. сущ.1) де́рево (лиственное, хвойное, южное, плодовое) || древе́сныйвак агачлар — ме́лкие дере́вья (деревца́)
агач каерысы — древе́сная кора́
агач төрләре — поро́ды дере́вьев
клуб тирәли агач утырту — поса́дка дере́вьев вокру́г клу́ба
2) собир. (материал, сырьё) де́рево, древеси́на, лес || древе́сный (уголь, спирт); древеси́нныйагач чыгару — вывози́ть лес (древеси́ну)
эшкә яраклы агач — делова́я древеси́на; делово́й лес
агач агызу — сплавля́ть лес
комбинаттагы агач калдыклары — древе́сные (древеси́нные) отхо́ды на комбина́те
3) в сочет. лесо-; дерево-; древо-агач склады — лесоскла́д
агач сәүдәсе — лесоторго́вля; торго́вля ле́сом
агач хәзерләү участогы — уча́сток лесоразрабо́ток (лесозагото́вок); лесосе́чный уча́сток, лесосе́ка
агач хәзерләүче (хәзерләүдә эшләүче) — лесозаготови́тель; лесозагото́вщик
агач ташу юлы — лесово́зная доро́га
агач агызу сезоны — лесоспла́вный сезо́н
агач кисүдә эшләү — быть на лесору́бочных (лесору́бных) рабо́тах
агач кисә торган — древоре́жущий
агач эшкәртү — деревообрабо́тка
агач утырту — поса́дка дере́вьев
4) перен.; бран. болва́н, дуби́на, чурба́н2. прил.1) деревя́нный, из де́реваагач күпер — деревя́нный мост
агач көрәк — деревя́нная лопа́та
агач йорт — деревя́нный дом
агач табанлы чана — са́ни на деревя́нных поло́зьях
агач терәү — подпо́рка из де́рева; деревя́нная подпо́рка
2) бреве́нчатый; ру́бленый (сарай, барак)яңа гына салган агач мунча — свежеру́бленая ба́ня
3) тесо́вый, из тёса ( забор)4) щепно́й, из щепы́агач әйберләр — щепны́е изде́лия (това́ры)
5) ирон.; прост.а) деревя́нный, одеревене́лый, окостене́лый, тупо́й, (как), неживо́й (рот от холода, руки и пальцы от старческой дряблости или отсутствия движения)б) топо́рный (о чьём-л. языке); аляпова́тыйагач тел белән язган мәкалә — статья́, напи́санная топо́рным языко́м
в) бран. горе-; -дубина, -чурбан, -пень; -болван, -тупицаагач каравылчы — сто́рож-болва́н; го́ре-сто́рож; не сто́рож, а болва́н
агач хисапчы — го́ре-счетово́д; счетово́д-тупи́ца
•- агач ат
- агач аяк
- агач бакасы
- агач бакчасы
- агач гөл
- агач гөмбәсе
- агач җилеме
- агач кадак
- агач кистерүче
- агач кисүче
- агач корты
- агач куышы
- агач күбәләге
- агач мае
- агач материалы
- агач өйле
- бүрәнә өйле
- агач сирәк үскән җир
- агач суын алу
- агач тараканы
- агач тарттыру
- агач ташучы баржа
- агач ташучы машина
- агач төбе
- агач тыгылу
- агач утырту
- агач үзәге
- агач череге
- агач чиләк
- агач чүкеч
- агач эшкәртүче
- агачка әйләнү
- агачка әверелү••агач атка атландыру — оста́вить с но́сом; обвести́ вокру́г па́льца, надува́ть/наду́ть
агач атка атлану (атланып калу) — оста́ться с но́сом; сесть в лу́жу прост.
агач башыннан йөрми, кеше башыннан йөри — не по ле́су хо́дит, а по лю́дям (о беде, болезни, смерти, горе, несчастье, стихийных бедствиях, жизненных невзгодах и т. п.) (букв. не по верши́нам дере́вьев, а по голова́м люде́й хо́дит)
агач җан — см. агач йөрәк
агач җанлы — см. агач йөрәкле
агач мылтык — ирон. пустоме́ля, болту́н, пустозво́н, пустосло́в
агачны яшьтән (яшьли, яшь чагында бөгү) — гнуть де́рево, пока́ мо́лодо (т.е. воспитывать с малых лет)
агач авызланып — гру́бо, ре́зко, по-ха́мски
- агач башында үсмиагачтан сандугач кына ясамый — ма́стер на все ру́ки; всё уме́ет; всё де́лает
- агач йөрәк
- агач йөрәкле
- агачын күреп урманын күрмәү
- агачын күреп тә урманын күрмәү